Златибор

Златибор е планински и природен парк ​​во Србија, кој зафаќа површина од околу 1.000км², е долг 55км и широк до 20км. Се протега во правец северозапад -југоисток. Највисок врв е Торник (1.496 м). Тоа е добро познато летно и зимско одморалиште, како и климатско здравствено одморалиште. Златибор се наоѓа во северниот дел на областа Стари Влах, граничната област помеѓу Рашка, Херцеговина и Полимље. Административен центар на Златибор е градот Чајетина. Јужните и источните граници на Златибор се реките Увац и Велики Рзав. На запад, Златибор се граничи со Босна и Херцеговина, селата Мокра Гора, Семегњево и Јабланица. Златибор отсекогаш имал големо гранично значење. На ридот Цигли кај Јабланица и денес е препознатлива границата на Србија со две империи – австроунгарската и турската. Златибор се наоѓа на половина пат од Белград до црногорското и дубровничкото крајбрежје. Го поминуваат многу важни автопати и железници, вклучувајќи ја и железницата Белград-Бар. Најблискиот поголем град е Ужице.

Златибор
Златибор

Златиборска народна носија

Златиборската носија е спој на црногорска и шумадија. Во летото мажите носеле т.е. долги панталони и конопни кошули, а понекогаш и волнени палта. Им ставиле појас околу половината, а преку него се принудувале со пиштол и заглавен жилет. Носеле опинци со извезени чорапи до колена, а на главата носеле шајкача или шубара. На свечени прилики носеле поубав костим. Жените носеле широки здолништа, извезени со свила на дното и заби од бела ткаенина, исто така извезени со свила и металик светки. Златиборската мелодија потекнува од изворната татковина. Некогаш цела Европа одекнувала од такви архаични звуци, а сега само Златиборски народни песни. Монотони се и развлечени, а Златиборчани кога ги пеат, затвораат едно уво. Тоа се т.н песни од крикот. Најпопуларен инструмент кај Златиборчани била виолината

Залатиборска народна носија

Културно историски споменици

Цркви брвнари

Денеска на Златибор има четири дрвени цркви. Станува збор за мали цркви кои некогаш биле поголеми, а денес ги има само во селата Доброселица,  Драглица,  Куќани  и Јабланица.

Црквата брвнара во Доброселица од 1821 година ги чува иконите на Јанко Михаиловиќ Молер и Алексије Лазовиќ. Освен Митар Удовичиќ од село Стубла, имињата на други градежници не се евидентирани. Сите нејзини архиви и библиотека биле уништени за време на Првата светска војна, сочувани се само мал број книги кои се користат и денес. Според легендата, ајдук ја изградил таа црква како задужбина. Турците го запалиле како одмазда против него во 1809 година, но ненадеен дожд ја спасил. Во 1821 година е обновен, заедно со гробиштата, кои исто така ги основал тој ајдук. Црквата е долга 7,60 м, ширина 5 м и висока 2,40 м. Црквата во почетокот била покриена со ќерамиди, но во 1938 година со залагање на свештеникот Благоје Шишаковиќ била покриена со ќерамиди, кои не го изгубиле првобитниот изглед. Олтарот на трупната кабина е заоблен, а иконостасот е дрвен и обоен во сина боја, што имитира мермер. На северната надворешна страна, во дневникот е изгравиран натпис издлабен во 1821 година, што значи дека црквата била изградена или обновена во тоа време.

Црквата брвнара во Драглица од 2017 година ја чува иконата на Богородица која од Атон ја донесе игуменот на манастирот Хиландар Меодије, црквата на местото Збориште ја изгради ктиторот Страхиња Кутешиќ, претприемач од Италија. (по потекло од Драглица). Темелите на храмот се осветени во март 2017 година, а самиот храм на 6 Јуни, на празникот Света Троица, на која и е посветена црквата.

Црквата брвнара во Куќани, сместена на јужните падини на Златибор и доста далеку од сите поголеми, има црква посветена на Христовото Вознесение. Оваа дрвена куќичка со минијатурни димензии (12 м2) најверојатно била изградена во 18 век, иако често се датира во 18 век поради зачуваните царски двери, дело на Симеон Лазовиќ. Изведени во позлатена резба и со претстави на пророкот и Благовештението, тие – според зачуваниот натпис – зографот ги подари на „Црквата Св. Архангел 1780 година “. Во пишаните извори се споменуваат две нови  цркви (1772 и 1832 г.) и нема информации за промената на нејзиниот патрон, па не може со сигурност да се тврди дека вратите на Лазовиќ се наменети за црквата во која се наоѓаат денес. Дрвената црква во Пета, селото Куќани, е најмалата дрвена црква на Златибор. Во него се сместени царските двери на Симеон Лазовиќ од 1780 година. Турците го запалиле за време на Првото српско востание, а повторно бил изграден во 1832 година. Тој престанал да служи и неговиот инвентар бил префрлен во црквата во Негбина, оставајќи ја само вратата со голема историска и уметничка вредност, која исчезнала.

Црквата брвнара во Долна Јабланица е изградена во 1838 година, а е опкружена со помали дрвени градби на видни семејства од селото, т.н. собрашицама. Имињата на градителите останале непознати, но се чини дека биле мештани, освен еден, кој бил од Тара. Црквата е долга 11 метри и ширина 5 метри. Олтарот е заоблен, а иконостасот е прилично убаво обликуван. Дрвени цркви брвнари имало и во други села, но тие биле запалени или уништени од Турците. Имаше една на гробиштата Криворијец во Церово, чии темели беа познати до неодамна, а се верува дека такви цркви се наоѓале на места наречени цркви, кои ги има речиси во сите Златиборски села. Патувајќи низ Златибор во 1826 година, Јоаким Вујиќ ја посетил црквата во Церово и за тоа напишал во својата книга „Патувања низ Србија“: Црквата, која е храм на Светиот пророк Илија, водела евиденција за оваа црква од 1837 до 1860 година. црквата во Мачкат е изградена во 1859 година, во неа е пренесен инвентарот од оваа црква.

Црква брвнара во Доброселици
Црква брвнара во Драглица
Црква брвнара во Куќани
Црквата брвнара во Долна Јабланица

Дрвенград Сирогојно

Дрвенград

Дрвенград е изграден позамислата на филмскиот режисер Емир Костурица за потребите на филмот Животот е чудо. Тоа е сместено помеѓу планините Златибор и Тара. Улиците во селото ги носат имињата на познати личности од спортот, култирата и науката. Главната улица гоноси името на познатиот српски нобеловец Иво Андрич, а постои и улица  што го носи името на познатиот кубански револуционер Ернесто Че Гавара. Една улица го носи името на познатиот тенисер Новак Ѓоковиѓ.